راهنمای خرید 20 مدل سه تار (حرفه ای) برای علاقمندان + قیمت ارزان

در ایران، سازهای موسیقی سنتی دارای تنوع و گوناگونی زیادی هستند. یکی از این سازها که در اینجا به بررسی آن می‌پردازیم، سه‌تار است. این ساز یکی از سازهای زهی و مضرابی است که با استفاده از ناخن انگشت اشاره نواخته می‌شود. سه‌تار دارای ۴ سیم از جنس فولاد و برنز است که به طول دسته از کاسه تا پنجه کشیده شده‌اند. همچنین دارای ۲۸ پردهٔ قابل حرکت از جنس روده‌ی حیوانات یا ابریشم است. صدای این ساز ظریف، تودمانگی و تقریباً غمگین است. قبلاً این ساز از خانوادهٔ دوتار و تنبور محسوب می‌شد، اما امروزه به تار نزدیک‌تر است.

خلاصه‌ای از سابقه تاریخی سه‌تار:

از دیدگاه تاریخی، ما باید سه‌تار را از منظر ساز تنبور بررسی کنیم، زیرا سه‌تار و تار بر اساس تنبور ساخته شده‌اند. نمادهایی از سازهای هم‌خانواده با سه‌تار در آثار سفالی شهر شوش کشف شده است که تاریخ آن به دو هزار سال پیش از میلاد بازمی‌گردد. سه‌تار ناصرالدین‌شاه قاجار یکی از نمونه‌های باستانی سه‌تار است.

در دوران حکومت قاجار، نواختن سه‌تار بسیار محبوب بود و گسترش یافت، این ساز به دست میرزا علی‌اکبر خان فراهانی و پسرانش نواخته می‌شد. سه‌تار به هیچ قوم یا منطقه‌ای از ایران تعلق ندارد و به همین دلیل به عنوان یکی از میراث‌های ملی و سازی شهری شناخته می‌شود.

همانطور که ذکر شد، سه‌تار یک ساز زهی و مضرابی است و صدای آن ارتباط نزدیکی با خصوصیات روحی و اخلاقی نوازنده دارد. این ساز به طبیعت خاصی از صدا و نوازنده‌ای درونگرا نیاز دارد تا بتواند صدای شفاف و لذت‌بخشی را تولید کند.

بیشتر نوازندگان سه‌تار را برای خود نوازندگی می‌کنند، به عبارت استاد ابوالحسن صبا: “سه‌تار برای یک نفر کم و برای دو نفر زیاد است”.

با خصوصیات ساز سه‌تار بیشتر آشنا شوید:

ساز سه‌تار دارای خصوصیاتی از جمله حجم کم صدا، لطافت، ظرافت، نفوذ و دلنشینی است. این ساز از نظر اندازه کوچک بوده و وزن کمی دارد. ارتباط نزدیک بین ساز و نوازنده در برقراری یک ارتباط دوطرفه بسیار موثر است.

حجم کم صدای سه‌تار باعث می‌شود که در کنسرت‌ها کمتر به کار گرفته شود. صدا و نوای این ساز خالص و نافذ است و در طول نواختن تغییرات کمی در صدا ایجاد می‌شود. سه‌تار یکی از سازهایی است که با استفاده از ناخن نواخته می‌شود و صدا و آواز تولید شده بسیار ظریف و دلنشین است.

افرادی که ناخن انگشت‌هایشان شکسته و قادر به استفاده از ناخن برای نواختن نیستند، می‌توانند از مضراب‌هایی که از جنس فلز یا شاخ ساخته شده‌اند، استفاده کنند.

ساز سه‌تار اصولاً از چوب گردو و توت ساخته می‌شود. جنس این چوب‌ها در شرایط مختلف آب و هوایی و جوی، به خوبی به رزونانس و صدای ساز سه‌تار پاسخ می‌دهد.

ویژگی‌ها و خصوصیات مورد نیاز برای یک سه‌تار مناسب و ایده‌آل به دو بخش اساسی زیر تقسیم می‌شود:

۱. خصوصیت‌های ظاهری: در این بخش، اهمیت به شکل ظاهر و ویژگی‌های فیزیکی ساز می‌پردازیم، که شامل تناسب و هماهنگی ظاهری، وزن مناسب و هماهنگی با بدن نوازنده می‌شود.

۲. خصوصیات صوتی: این بخش مرتبط با شخصیت و نوع صدای ساز است، از جمله موارد آن شنیده نشدن صداهای اضافی و مزاحم، تطابق حجم صدا و پذیرایی از آن و نرمی دوری از خشونت صوتی می‌باشد.

با توجه به موارد فوق، سازهای سه‌تار به سه دسته‌ی زیر تقسیم می‌شوند:

۱. مشقی: این نوع ساز برای تمرین‌ها و آموزش‌های ابتدایی طراحی و تولید شده است.

۲. معمولی: سازهای این دسته برای نوازندگی‌های ابتدایی و کاربردهای عمومی ساخته شده‌اند.

۳. حرفه‌ای: این نوع ساز مناسب برای نوازندگان حرفه‌ای است و برای ضبط استودیویی یا اجراهای کنسرتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هنگامی که قصد خرید ساز سه تار را دارید، این توصیه‌ها را به یاد داشته باشید:

1. دسته‌ی ساز نباید سنگین و ضخیم باشد، زیرا پس از مدتی فشار سیم‌ها ممکن است آن را خمیده کرده و به وضعیتی شناور تبدیل کند.
2. دست و انگشتان شما باید با دسته‌ی ساز هماهنگ باشند؛ بنابراین، ساز با دسته‌ای باریک برای افرادی که انگشتانشان بلند یا چاق هستند، مناسب نیست.
3. دسته‌ی ساز باید بدون تاب باشد و فاصله عرضی سیم اول و آخر در هیچ نقطه‌ای از دسته تغییر نکند.
4. بین اتصالات چوب صفحه و کاسه، روزنه‌ای وجود نداشته باشد تا صدای صفحه بهینه باشد.
5. استفاده از پوشش رنگ ضخیم بر روی ساز، ممکن است منجر به کاهش کیفیت صدای آن شود.
6. بهترین زمان برای خرید سه تار، اوایل بهار تا اواخر تابستان است؛ زیرا در این مدت، شرایط آب و هوایی کمترین تغییرات را در چوب ایجاد می‌کند.
7. آب و هوای معتدل بهار، شرایط ایده‌آلی برای ساز سه تار را فراهم می‌کند.

نگهداری از سه تار:

1. برای حفظ جلا و زیبایی ساز، از لاک و الکل استفاده کنید.
2. برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی سه تار، بهتر است آن را با یک کاور مخصوص محافظت کنید و آن را به صورت منظم جابجا کنید.
3. سعی کنید ساز را در محیط‌های مرطوب نگهداری نکنید، زیرا رطوبت می‌تواند به ساز آسیب برساند.
4. از قرار گرفتن ساز در معرض حرارت و نور مستقیم خورشید خودداری کنید، زیرا این عوامل می‌توانند به ساز آسیب برسانند.
5. همواره سعی کنید ساز را درون کاور یا جعبه‌ای مناسب قرار دهید تا از آسیب‌های بیشتر جلوگیری کنید.
6. بهتر است ساز را به شکل آویزان نگهداری کنید تا از تماس مستقیم با سطوح دیگر جلوگیری شود.
7. از استفاده از ساز با دستان چرب یا کثیف خودداری کنید و بهتر است هرچند وقت یک بار از آن استفاده کنید تا از خوابیدن ساز جلوگیری شود.